შეფასების რუბრიკები

შეფასების კომპონენტები საზოგადოებრივ მეცნიერებებში:

1.     საკლასო სამუშაო

2.     საშინაო დავალება

3.     შემაჯამებელი დავალება

1.  საკლასო სამუშაო

ფასდება შემდეგი ცოდნა[1] და უნარები:

·       პრობლემის გააზრება

·       კომუნიკაცია

·       სწავლა

·       თანამშრომლობა

·       საზოგადოებრივ ცხოვრებაში აქტიური მონაწილეობა

·       შემოქმედებითობა

·       დროის ისტორიული გაგება

·       გარემოზე პასუხისმგებლობა და ზრუნვა

·       ისტორიული კვლევა

·       გეოგრაფიული კვლევა

·       სივრცეში ორიენტირება

·       ისტორიული ეპოქის განცდა

·       თვალსაჩინოებების გამოყენება და შექმნა

უნარები ფასდება შემდეგი აქტივობებით:

• თემასთან დაკავშირებით დასმული კითხვებით
• დასმულ კითხვაზე გაცემული პასუხით
• განსახილველ საკითხთან დაკავშირებული მსჯელობითა და ანალიზით
• განხილული მოვლენებისა და პროცესებისადმი საკუთარი დამოკიდებულების გამოხატვით
• დასმული პრობლემის გადაჭრის გზის შეთავაზებით
• ჯგუფურ მუშაობაში შეტანილი წვლილით
• დისკუსიაში მონაწილეობის სიხშირით
• ახსნილი ცნებებისა და ტერმინების განმარტებებითა თუ გამოყენებით
• მოვლენებისა და პროცესების განხილვისას საკუთარი მოსაზრების დასაბუთებით
• თვალსაჩინოებების გამოყენებითა და შექმნით
• პრეზენტაციით
• დროის ლიმიტის დაცვით
• დისკუსიაში გამოთქმული მოსაზრებებითა და არგუმენტებით

2.  საშინაო დავალება

ფასდება შემდეგი ცოდნა და უნარები:

• პრობლემის გააზრება
• ინფორმაციის მოპოვება და ორგანიზება
• კავშირებისა და მიმართებების დადგენა
• კომუნიკაცია
• სწავლა
• თანამშრომლობა
• პრობლემის გადაჭრა
• შემოქმედებითობა
• ისტორიული დროის გაგება
• გარემოზე პასუხისმგებლობისა და ზრუნვა
• ისტორიულ-გეოგრაფიული კვლევა
• სივრცეში ორიენტირება
• ისტორიული ეპოქის განცდა
• თვალსაჩინოებების გამოყენება და შექმნა
• კრიტიკული აზროვნება

უნარები ფასდება შემდეგი აქტივობებით:

• ცნებებისა და ტერმინების განმარტებებითა თუ გამოყენებით
• მოვლენებისა და პროცესების განხილვისას მოსაზრებების არგუმენტირებით
• დასმულ კითხვაზე გაცემული პასუხით
• განსახილველ საკითხთან დაკავშირებული მსჯელობითა და ანალიზით
• დასმული პრობლემის გადაჭრის გზის ჩამოყალიბებით
• თვალსაჩინოებების გამოყენებითა და შექმნით
• პრეზენტაციით
• დისკუსიაში გამოთქმული მოსაზრებებითა და არგუმენტებით
• წერითი ნამუშევრის შექმნით

3.  შემაჯამებელი შეფასება[2]

ფასდება შემდეგი უნარები:

• კრიტიკულ პირობებში (ტესტი, საკონტროლო და სხვა) ცოდნისა და უნარ-ჩვევების გამომჟღავნება
• პრობლემის გააზრება
• ინფორმაციის მოპოვება და ორგანიზება
• კავშირებისა და მიმართებების დადგენა
• კომუნიკაცია
• ისტორიულ-გეოგრაფიული კვლევა
• პრობლემის გადაჭრა
• შემოქმედებითობა
• სივრცეში ორიენტირება
• ისტორიული ეპოქის განცდა
• თვალსაჩინოებების გამოყენება და შექმნა
• გარემოზე პასუხისმგებლობა და ზრუნვა
• კრიტიკული აზროვნება

შემაჯამებელი დავალებების ტიპები:

• საკონტროლო წერა
• ტესტირება
• კითხვა-პასუხი
• თემა/ესე
• პრეზენტაცია
• პროექტი
• რეფერატი
• კვლევა
• დისკუსია/დებატები
• კონფერენცია

    მოთხოვნები, რომლებსაც უნდა აკმაყოფილებდეს შემაჯამებელი დავალებები

·         დავალების თითოეულ ტიპს უნდა ახლდეს თავისი შეფასების ზოგადი რუბრიკა;

·         ზოგადი რუბრიკა უნდა დაზუსტდეს კონკრეტული დავალების პირობისა და განვლილი მასალის გათვალისწინებით;

·         10 ქულა უნდა გადანაწილდეს რუბრიკაში შემავალ კრიტერიუმებზე;

·         მითითებული უნდა იყოს საგნობრივი სტანდარტის ის შედეგები, რომელთა შეფასებასაც ემსახურება შემაჯამებელი დავალება.

შეფასების რუბრიკის ნიმუშები:

პრეზენტაციის შეფასების რუბრიკა

ამ შემთხვევაში მოსწავლეებს თითოეულ კრიტერიუმში ენიჭებათ ნული ან ერთი ქულა და საბოლოო ქულის გამოსაყვანად ითვლება მათი ჯამი. მაქსიმალური ჯამი არის ათი ქულა.

	მოსწავლის სახელი, გვარი
	1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.	10.
საინტერესო შესავალი (პრობლემის იდენტიფიცირება)	1
კვლევების/ნაშრომის წარმოჩენის უნარი	1
შემოქმედებითი უნარი	1
პრობლემის გადაჭრის გზების შეთავაზება	0
თემის გასაგებად წარმოდგენა (ლოგიკური ჯაჭვი)	0
საუბარი (გამართულობა, ტემბრი)	1
თვალსაჩინოებების გამოყენება	0
აუდიტორიასთან კონტაქტი	1
ინფორმაციის ფლობის უნარი (ადეკვატური კითხვა-პასუხი)	1
დროის ლიმიტის დაცვა	0
ჯამი	6

პროექტის შეფასების განზოგადებული რუბრიკა

მაქსიმალური ჯამური ქულის გაყოფით სამზე მოხდება მოგროვილი ქულების ათქულიან შეფასებაზე გადაყვანა

	ელემენტარული 1 ქულა	მისაღები 2 ქულა	ოსტატური 3 ქულა
1.მიზანი	არ არის კარგად გამოკვეთილი, ბუნდოვანია	ხდება ერთ მიზანზე ფოკუსირება	კარგად გამოკვეთილი მიზნები, მარტივად აღსაქმელი
2.ორგანიზება	სუსტად ორგანიზებული, არ არის იდეებს შორის ლოგიკური ჯაჭვი, რაც აბნევს მკითხველს/მსმენელს	გააზრებულია თანმიმდევრულობა, ორგანიზების ნიშნებით, ზოგი გადასვლა იდეებს შორის არის მარტივი, ზოგი გაუგებარი	კარგად ორგანიზებული ფორმატი, ლოგიკური გადასვლა ერთი იდეიდან მეორეზე, ორგანიზება ზრდის პროექტის ეფექტურობას
3.შინაარსის კორექტულობა	ხშირად გვხვდება  შეუსაბამო, მცდარი ინფორმაცია,	ძირითადად კორექტულია, ზოგიერთი შეუსაბამო ან მცდარი ინფორმაციით	მთლიანად კორექტული, ფაქტები ზუსტი და მკაფიო
4.ენობრივი გამართულობა	ენობრივად გაუმართავი, ხშირი შეცდომებით	ენობრივად გამართული, მცირე შეცდომებით	ენობრივად გამართულია, დაცულია პუნქტუაციის ნიშნები
5.კვლევა	კვლევა არაეფექტურადაა დაგეგმილი, გამოყენებული წყაროები არ არის სანდო, ანალიზი ზედაპირულია	კვლევა დაგეგმილია, მაგრამ ჯგუფის პოტენციალი მთლიანად არ არის გამოყენებული, შეზღუდული რაოდენობის წყაროებია გამოყენებული, ანალიზი მისაღებია	კვლევა  არის დაგეგმილი, გამოყენებულია არაერთი წყარო და ანალიზი სიღრმისეულია
6.თვალსაჩინოებები	თვალსაჩინოებები ხშირად შინაარსთან შეუსაბამოა, ან არ არის ჯგუფის მიერ შექმნილი	თვალსაჩინოებების კავშირი შინაარსთანნატელია, მაგრამ ერთფეროვანია,	მრავალფეროვანი, შინაარსის შესატყვისი, აკურატულად შესრულებული
7.შემოქმედებითობა	მცირე შემოქმედებითი ენერგიის დანახარჯი ჯგუფის მხრიდან	ზოგჯერ ჩანს ჯგუფის ორიგინალური აზრები, რაც ეხმარება პროექტის უკეთ წარმოჩენაში	ჩანს ჯგუფის ორიგინალობა, სიახლე და თავისებური ხედვა, რაც პროექტს საინტერესოს ხდის
8.კავშირები საგნებთან	არ ჩანს ჯგუფის კომპეტენცია საგნებში, გვხვდება ფაქტების უზუსტო ინტერპრეტირება	მოსაზრებები დაკავშირებულია  ერთი ან ორი საგნიდან მიღებულ ცოდნასთან	ხდება მთავარი მოსაზრებების დაკავშირება სხვადასხვა საგნიდან მიღებულ ცოდნასთან, რაც მიუთითებს ჯგუფის მრავალი მიმართულებით  კომპეტენტურობაზე
9.დასკვნები	არ არის ჩამოყალიბებული დასკვნები	დასკვნები ჩამოყალიბებულია კვლევის ადეკვატურად, მაგრამ არ არის მკაფიო	დასკვნებში არის სიახლე (ორიგინალობა), ლოგიკური კავშირი იგრძნობა კვლევასთან, ისინი  მკაფიოდააჩამოყალიბებულია
10.პრეზენტაცია	ეფექტურად არ არის წარმოჩენილი პროექტის არსი, უჭირს აზრის ჩამოყალიბება და პასუხების გაცემა, არ არის მიზნობრივად გამოყენებული თვალსაჩინოებები	ბუნდოვნად  აყალიბებს  პროექტის არსს, იყენებს  თვალსაჩინოებებს, პასუხობს შეკითხვების უმეტესობას	ნათლად ჩამოყალიბებული პროექტის არსი, მკაფიო მეტყველება, აუდიტორიაზე გათვლილი, ძირითადი იდეებია გაშლილი, იყენებს თვალსაჩინოებებს და პასუხობს ყველა კითხვას

რეფერატის შეფასების რუბრიკა

ამ შემთხვევაში მე-3 და მე-5 კრიტერიუმები ფასდება 0-2 ქულით, ხოლო ყველა დანარჩენი 0 ან 1 ქულით. მაქსიმალური ჯამი არის ათი ქულა.

	მოსწავლის სახელი, გვარი
	1.
1.მიზანი/თეზისი – კვლევის შედეგად გამოთქმული ძირითადი იდეა	1
2.რეფერატის ორგანიზება	1
3.შინაარსის კორექტულობა, ფაქტობრივი საიმედოობა	2
4.ენობრივი გამართულობა	0
5.კვლევა	2
6.ილუსტრაციები/ თვალსაჩინოებები[3]	1
7.შეთავაზებული მოსაზრების არგუმენტებითა და მაგალითებით გამყარება	1
8.დასკვნები	1
ჯამი	9

დისკუსიის შეფასების რუბრიკა

კონკრეტულ მოსწავლეს თითოეული კრიტერიუმის გასწვრივ ენიჭება შესაბამისი ქულა, ჯამდება ყველა კრიტერიუმში მიღებული ქულები და იყოფა ექვსზე (გამოითვლება მათი საშუალო არითმეტიკული).

	III დონე  (8-10 ქულა)	II დონე (5-7 ქულა)	I დონე (1-4 ქულა)
მოსმენა	ყოველთვის უსმენს და თვალყურს ადევნებს ორატორს	ხშირად უსმენს და უყურებს ორატორს	იშვიათად უსმენს და უყურებს ორატორს
საუბარი	მკაფიოდ მეტყველებს და უყურებს მსმენელებს	ძირითადად მეტყველება გასაგებია და უყურებს მსმენელებს	მეტყველება არამკაფიოა, მსმენელებს უჭირთ გაგება
არავერბალური კომუნიკაცია	შეუძლია ეფექტურად აღიქვას და გამოიყენოს არავერბალური კომუნიკაციის ფორმები (თვალით, ჟესტებით, გამომეტყველებით, ხმით)	ხშირად შეუძლია დაამყაროს არავერბალური კონტაქტი	იშვიათად იყენებს არავერბალურ კომუნიკაციის ფორმებს
მონაწილეობა	უჩვენებს ინტერესს დისკუსიის თემისადმი საჭირო კომენტარებითა და აზრების გამოთქმით	ძირითადად გამოხატავს  ინტერესს. კომენტარები და აზრები ყოველთვის არაა თემის შესატყვისი	მცირე ინტერესი აქვს. არ გამოხატავს ან ვერ უკავშირებს თავის მოსაზრებებს სადისკუსიო თემას
კოოპერაცია	თანამშრომლობს თანაკლასელებთან, აცლის სხვებს აზრის გამოთქმას და იცავს დისკუსიის წესებს	ძირითადად თანამშრომლობს თანაკლასელებთან, ზოგჯერ ერთვება სხვის საუბარში, ძირითადად იცავს დისკუსიის წესებს	იშვიათად თანამშრომლობს და იცავს დისკუსიის წესებს
მოსაზრების არგუმენტირება	მოსაზრება ორიგინალურია და გამყარებულია ფაქტებით, ცნებებით. არის ლოგიკური კავშირი საკითხთან	მოსაზრების გასამყარებლად გამოყენებულია სადავო ფაქტები და ცნებები	მოსაზრება მოკლებულია ლოგიკურ კავშირს საკითხთან და არ არის გამყარებული ფაქტებით

რეფერატის შეფასების რუბრიკა

1.       მიზანი/თეზისი – კვლევის  ძირითადიიდეისჩამოყალიბება	0-1	0 ქულა - კვლევის მიზანიარ არის განსაზვრული /მართებულად არ არის კვლევის მიზანი განსაზღვრული	_	1 ქულა -  შესავალში,შერჩეულ თემასთანმიმართებაში, მკაფიოდაა წარმოცენილი ის კითხვები, რომლებზეცარის რეფერატში პასუხიგაცემული
2.       რეფერატისორგანიზება  (რეფერატისსტრუქტურა-შესავალი, ძირითადინაწილი, დასკვნები) დაგამოყენებულირესურსი, რისბაზაზეც შეიქმნარეფერატი	0-1	0 ქულა - არააგამოკვეთილი რესურ-სები, რის საფუძველზეცშესრულდა რეფერატი, ნაშრომს არ აქვსსტრუქტურა, რეფერატს არაქვს ადექვატურიბიბლიოგრაფია	_	1 ქულა -  კარგად ჩანს რაბაზაზე შეასრულამოსწავლემ რეფერატი; შემოთავაზებულიბიბლიოგრაფია სამეცნიერონაშრომებითაადაკომპლექტებული
3.       შინაარსისკორექტულობა, ფაქტობრივისაიმედოობა	0-2	0 ქულა - მოძიებულიმასალა ძალიან მწირია, არიცნობს პირველადწყაროებს, მეორადიწყაროებიც  არაადამუშავებული.	1 ქულა -  მოძიებულიმასალა  შეიცავსპირველად და მეორადწყაროებს, თუმცაწარმოდგენილი  წყაროებიზედაპირულადაადამუშავებული, ანუმოსწავლე  მხოლოდნაწილობრივადგაიაზრებს  მასალას	2 ქულა - იცნობსპირველად და მეორადწყაროებს, მოხმობილიფაქტები სანდოა,რადგანმართებულად  ხდებაწყაროს ამოკითხვა;პირველადი და მეორადიწყაროები სათანადოდაადამუშავებული, მოსწავლე ავლენსკრიტიკულიდამოკიდებულებასწყაროსადმი
4.       ენობრივიგამართულობა	0-1	0 ქულა - ენა გაუმართავია,აზრებიარათანმიმდევრულადააგადმოცემული	_	1 ქულა - ენა ნათელი დაგასაგებია,მსჯელობათანამიმდევრული
5.        კვლევა(წყაროებისურთიერთშეჯერებისა დაშეპირისპირებისსაფუძველზესაკუთარივარაუდების  შემუშავება)	0-2	0 ქულა - მოსწავლეს არგააჩნია პოზიცია თემასთანმიმართებაში, მისირეფერატი ორიგინალურინაშ-რომის შთაბეჭდილებასარ ტოვებს; მოსწავლე არავლენს წყაროებისანალიზის უნარს, შეიმჩნევა პლაგიატობა	1 ქულა -  მოსწავლე ავლენს წყაროებისანალიზის უნარს,  თუმცაუჭირს წყაროებშიფაქტებისა დავარაუდების გარჩევა, შესაბამისად მის მიერგამოთქმული ზოგიერთივარაუდი საფუძველსმოკლებულია	2 ქულა - მოსწავლედამაჯერებლად განასხვავებს ფაქტსა დავარაუდს ერთმანეთისაგან, სათანადოდ ამუშავებსპირველად და მეორადწყაროებს, მათიგაანალიზებისსაფუძველზე გამოთქვამსსათანადო ვარაუდებს, თანამიმ-დევრულადდალა-გებული მასალისსაფუძველზე ახერხებსთავისთვის საინტერესოკითხვებზე პასუხისგაცემას
6.      ილუსტრაციები/ თვალსაჩინოებები[4]	0-1	_	_	_
7.       შეთავაზებულიმოსაზრებისარგუმენტებითადამაგალითებითგამყარება	0-2	0 ქულა -  არ აქვსსაკუთარი პოზიცია	1 ქულა - ცდილობსშემოგვთავაზოს საკუთარიხედვა საკითხთანმიმართებაში, თუმცასაკუთარ პოზიციის  დაცვა  უჭირს.	2 ქულა - ავლენს საგნისკარგ ცოდნას,დამუშავებული მა-სალისმოშველიებით კარგადაყალიბებს საკუთარპოზიციას და ამყარებს მასარგუმენტებით მსჯელობს თამამად, ანგარიშს უწევს, მაგრამბრმად არ ენდობაავტორიტეტებს.
8. დასკვნები	0-1	0 ქულა - რეფერატშიმოცემული  დასკვნებიარაარგუმენტირებული დამცდარია		1 ქულა - აჯამებს კვლევის შედეგებს, კარგადახერხებს ამისმკითხველამდე მიტანას.
	ჯამურიქულა

 .

შეფასების კრიტერიუმები

განიხილავს პირველ ხუთ საკითხს	0-1-2	0 ქულა - ზედაპირულად განიხილავს მხოლოდ ერთ ან ორ საკითხს	1 ქულა - განიხილავს დავალებაში მოცემული საკითხების ნახევარზე მეტს	2 ქულა - განიხილავს ხუთივე საკითხს
იცავს შინაარსობრივ  თანამიმდევრობას	0-1	0 ქულა - არათანამიმდევრულად გადადის ერთი საკითხიდან მეორეზე.	------------------	1 ქულა - თანმიმდევრულად განიხილავს საკითხებს
ავლენს ანალიზისა  და კრიტიკულ აზროვნებს უნარს	0-2	0 ქულა - ყურადღებას ამახვილებს მხოლოდ ფაქტებზე, არ ავლენს კრიტიკული აზროვნების უნარს.	1 ქულა აანალიზებს ერთ-ორ საკითხს და მათ მიმართ გამოხატავს საკუთარ დამოკიდებულებას	2 ქულა მოსწავლე  აანალიზებს  მასალაში მოცემულ საკითხებს,  გამოხატავს მათთან დაკავშირებით საკუთარ პოზიციას
იყენებს თვალსაჩინოებებს	0-1	0 ქულა - თვალსაჩინოება არ არსებობს ან ძალიან მწირია	------------------	1 ქულა - მოხსენებას ახლავს მრავალფეროვანი თვალსაჩინოება
საუბრობს გარკვევით და გამართულად	0-1	0 ქულა - საუბრობს გაურკვევლად, ჭირს აზრის გამოტანა		1 ქულა -  საუბრობს გარკვევით, გამართულად მეტყველებს
პასუხობს დასმულ კითხვებს, ავლენს შესწავლილი საკითხების ცოდნას	0-1	0 ქულა-საერთოდ ვერ პასუხობს აუდიტორიის მიერ დასმულ კითხვებს,		1ქულა-ადეკვატურად პასუხობს კითხვებს,  ავლენს ცოდნასა და ანალიზის უნარს
იცავს დროის ლიმიტს	0-1	0 ქულა - არ იცავს დროის ლიმიტს		1 ქულა - დროის ლიმიტი დაცულია
გამოაქვს დასკვნა/ები	0-1-2	0 ქულა - ვერ გამოაქვს დასკვნა/გამოაქვს არადეკვატური დასკვნა/ები.	1ქულა გამოაქვს გარკვეული დასკვნები, მაგრამ ვერ ასაბუთებს მათ.	2 ქულა -გამოაქვს საინტერესო დასკვნები, განმარტავს მათ სოციალურ-ეკონომიკური კონტექსტის და მნშვნელოვანი ფაქტორების გაანალიზების საფუძველზე, მსჯელობა საინტერესოა და დამაჯერებელი.